การลดน้ำหนัก เป็นความท้าทายของใครหลาย ๆ คนมาตลอด การจะลดน้ำหนักให้สำเร็จนั้นต้องใช้พลังใจเป็นอย่างมาก เพราะเป็นการฝืนธรรมชาติของร่างกายที่จะรักษาพลังงานเพื่อความอยู่รอดเสมอ ซ้ำร้ายบางคนมีกรรมพันธุ์ที่ทำให้อ้วนง่ายกว่าคนอื่น จึงต้องใช้ความพยายามมากเป็นพิเศษ
ทำไมการตั้งเป้าหมายจึงสำคัญ
ในการลดน้ำหนักนั้น ทุกคนทราบดี ว่ารับประทานอะไรแล้วทำให้น้ำหนักขึ้น เช่น น้ำหวาน อาหารทอด เมื่อมาโรงพยาบาลก็มักจะได้คำแนะนำเดิมซ้ำ ๆ สื่อหลักต่าง ๆ ก็ประชาสัมพันธ์เรื่องการลดหวานมันเค็มอย่างแพร่หลาย ดังนั้นปัญหาของคนส่วนใหญ่ จึงไม่ใช่ไม่รู้ว่าจะต้องรับประทานอย่างไร แต่ยังไม่มีแรงจูงใจเพียงพอให้ฝืนใจเปลี่ยนพฤติกรรมนั่นเอง
ในการลดน้ำหนัก หากท่านมีแรงจูงใจมากพอ มักจะทำให้ลดน้ำหนักได้สำเร็จ (สังเกตดูได้จากสาว ๆ ก่อนแต่งงาน จะเป็นช่วงที่ลดน้ำหนักได้มากที่สุด) ดังนั้นท่านต้องหาเหตุผลที่ซ่อนอยู่ของคำว่า “อยากผอม” ให้พบ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญอาจจะช่วยท่านค้นหาแรงจูงใจด้วยการทำ Motivational Interview (MI) เป็นการซักถามแบบปลายเปิดที่ช่วยให้ท่านทบทวนเหตุผลแรงจูงใจที่ซ่อนอยู่ของคำว่า “อยากผอม” และสามารถนำมาเป็นเป้าหมายในการลดน้ำหนักให้สำเร็จได้
เป้าหมายที่ทรงพลัง
เป้าหมายที่มีพลังต้องเกี่ยวข้องกับผู้ลด ตัวอย่างเช่น ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากจนปวดเข่าและเดินลำบาก การตั้งเป้าหมายลดน้ำหนักเพื่อให้กลับมาเดินได้ปกติและหลีกเลี่ยงการผ่าตัดได้ เป็นเป้าหมายที่มีพลัง
เป้าหมายที่มีพลังมักเป็นเรื่องของปัจจุบัน คือปัญหาที่ผู้ลดกำลังประสบอยู่ ส่งผลกระทบรุนแรง และแก้ไขไม่ได้ด้วยวิธีอื่น ตามตัวอย่างที่กล่าวข้างต้น
เป้าหมายที่ไม่มีพลัง
เป้าหมายที่ไม่เกี่ยวข้องกับท่าน ไม่ควรนำมาตั้งเป็นเป้าหมาย ตัวอย่างเช่น ท่านอายุ 24 เป้าหมาย “ลดน้ำหนักเพื่อสุขภาพ” ไม่สัมพันธ์กับท่าน เพราะท่านไม่มีโรคประจำตัว เป็นเป้าหมายที่ไม่สามารถสร้างแรงจูงใจได้
เป้าหมายที่อยู่ที่อนาคต เช่น ลดน้ำหนักเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นเบาหวาน อาจจะไม่ใช่แรงจูงใจที่มากพอ หากผู้ลดไม่ได้เป็นเบาหวาน
เป้าหมายที่จริงใจ
ผู้ลดน้ำหนักควรจริงใจกับเป้าหมายของตนเอง หากไม่ได้ตั้งใจลดเพื่อสุขภาพ แต่ตั้งเป้าว่าลดเพื่อสุขภาพ ตามที่หมอหรือบุคลากรทางการแพทย์บอกท่าน ก็จะไม่มีแรงจูงใจเพียงพอ
โดยสรุปเป้าหมายที่ดี ควรเป็นเป้าหมายที่มีความเกี่ยวข้องลึกซึ้งกับผู้ลด บุคลากรทางการแพทย์และผู้เชี่ยวชาญ สามารถช่วยให้ท่านค้นหาเป้าหมายได้ด้วยการทำ Motivational Interview รวมทั้งสนับสนุนให้ท่านทำตามเป้าหมายได้สำเร็จด้วยวิธีการต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการใช้อาหารทดแทนมื้อ ยา การผ่าตัดหรือการดูแลโภชนาการด้วยทีมออนไลน์ ซึ่งจะเพิ่มโอกาสในการลดน้ำหนักให้สำเร็จและยั่งยืนได้
บทความโดย
นพ.ธนน คงเจริญสมบัติ แพทย์ผู้ชำนาญการด้านอายุรศาสตร์ เฉพาะทางโภชนาการคลินิก
ศูนย์ลดน้ำหนัก โรงพยาบาลเวิลด์เมดิคอล (WMC)
โทร 02-836-9999 ต่อ *4521-2
